A great car should be for the people, and no other car gave so much to the people as this. – BBC program Top Gear
Protoplasta „malucha”, przedmiot fascynacji, oldtimer, który zmotoryzował Półwysep Apeniński, najbardziej seksowne auto wszechczasów według Włochów. To tylko kilka określeń odnoszących się do popularnej „pięćsetki”. Zapraszam do poznania bliżej tego sympatycznego autka.
Rodowód
W 1936 po raz pierwszy zaprezentowano Fiata Topolino(oznaczano ten model również symbolem 500). Było on na swe czasy najmniejszym samochodem produkowanym na szeroka skalę. Koncepcja tego 2-osobowego modelu była niezwykle udana i odniosła rynkowy sukces. Bez wielkich zmian auto przetrwało w produkcji aż do 1955, kiedy to z taśm zjechała ostatnia wersja „C”. Topolino był ojcem serii małych tylnonapędowych fiatów z silnikiem umieszczonym z tyłu. Zalicza się do nich i nasza 500-ta.
Pierwsze serie Fiata 500…
Ujrzała ona światło dzienne po raz pierwszy lipcu 1957 i nazwana 500 „Nuova”. Auto lekko mówiąc nie porażało osiągami. Z silnika o pojemności 479 ccm chłodzonego powietrzem udało się uzyskać 13 koników mechanicznych. Były one przekazywane na drogę za pomocą 4 biegowej, manualnej skrzyni biegów na tylne 12 calowe kóła. Jak przystało na auto z lat 50-tych nie mogło zabraknąć elementów chromowanych, czytaj zderzaków, listew itp. Pierwsze wersje posiadały drzwi otwierane do przodu. Analogie: tak tak może niektórzy skojarzą naszą Syrenę 101 i 102 z tzw. „łapaczami kur”- rozwiązanie jak w 500. Czy choćby skojarzenie bliższe, warsztat tuningowy z Undergrounda 2, gdzie można było sobie zamontować takie drzwiczki. Wyposażenie pierwszych wersji było baaardzo spartańskie, dość rzec, że nie było w środku tapicerki, szyby nie były opuszczane, uchylały się tylko tzw. fletnerki. Cecha charakterystyczną pierwszych wersji był rolowany dach ( przetrwał w zmienionej formie aż do zakończenia produkcji 500), który sięgał od końca przedniej szyby aż do komory silnikowej. Ponadto początkowo było to auto 2 osobowe, co zmieniło się w przyszłości.
…I kolejne
Jak widać na powyższej fotce( po lewej)wyposażenie to absolutne minimum. Niedługo później, podczas salonu motoryzacyjnego w Turynie zaprezentowano kolejne wersje 500-ty ( Nuova Normale i Economica). Z biegiem czasu powstawały kolejne wersje tego auta, do seryjnych aut montowano takie „luksusy” jak tapicerkę, sygnał na kierownicy, gumowe nakładki na pedały, mocniejsze silniki, czy rozkładane fotele( ważne dla młodzieży-patrz wstępJ). Kolejne modyfikacje ( 1958, 1959, 1960, 1965, 1968, 1970), zaowocowały mnogością wersji ( powstało m.in. kombi- Giardinera) i uczyniły z tego auta najlepiej sprzedający się samochód w Italii. Co do udziału 500 w sporcie to osobny temat o którym można napisać kolejnego arta.
I to byłby koniec
Nie będę rozpisywał się nad kolejnymi modyfikacjami tego autka, bo kogo obchodzą szczegóły iż w 1960 powstała wersja 500 D z większym zbiornkiem paliwa i innymi deklami na kołach? W 1972 do produkcji wchodzi Fiat 126. Pomimo wprowadzenia następcy poczciwą 500-tkę (już z silnikiem 600ccm) produkuje się do sierpnia 1975, kiedy to fabrykę opuszcza ostatni egzemplarz. Wydawałoby się, że to już koniec historii tego fiata, ale czy na pewno? Powiem tylko tyle, że 500 to samochód-legenda. Choć władze włoskie dążą do usunięcia aut bez katalizatorów z miast, to fanatycy 500 ostro się temu sprzeciwiają. Fiat 500 spełnił swoje zadanie, jego koszt zakupu i eksploatacji niewiele przewyższały koszt utrzymania skutera. O tym, że duch 500-ty jest nadal żywy świadczyć mogą rzesze pasjonatów zorganizowanych w dziesiątkach klubów na całym świecie. Obecna polityka koncernu Fiat też przemawia za kontynuacją chwalebnej tradycji 500, widać to w koncepcyjnym modelu Trepiuno , który zapewne po niewielkich zmianach wejdzie do produkci seryjnej.
Dane techniczne
Silniki:
– 479 ccm-13 KM, póżniej 15
– 499 ccm- 17,5 KM oraz wersje 18 i 21,5 KM
– 600 ccm- 23 KM
